Hieronder een beschrijving de ontwikkelingen op onze school en de beleidsplannen voor het jaar 2016-2017 Dalton De daltonvereniging staat niet stil en heeft aan de bestaande drie daltonpijlers een aantal kernwaarden toegevoegd. In het hoofdstuk over dalton leest u hier alles over. We zijn bezig met het formuleren van daltonleerlijnen per leerjaar (wat vinden we dat kinderen moeten kunnen aan het einde van een schooljaar, op ‘daltongebied’? Dit is nog niet klaar. In 16-17 gaan we hier mee verder! In het kader van ‘ouderbetrokkenheid’ willen we een manier vinden om deze daltonleerlijnen aan de ouders bekend te maken, zodat daar thuis eventueel op ingespeeld kan worden (bijv. via de website). Een belangrijke nieuwe kernwaarde van dalton is ‘reflectie’. We hebben ‘kindgesprekken’ ingevoerd om zo kinderen te leren reflecteren op hun eigen leerproces en handelen en om nog beter tegemoet te komen aan de individuele ‘onderwijsbehoeftes’ van kinderen. Ook BLP en het portfolio past bij deze ontwikkeling. Hieronder meer daarover. In het najaar van 2016 wordt onze school weer gevisiteerd door mensen van de Nederlandse Daltonvereniging. Het is belangrijk dat er een goede rode draad door de school loopt m.b.t. dalton. We zijn daar voortdurend ‘scherp’ op. Ter voorbereiding van de visitatie maken we ons ‘daltonboek’ (waarin alle afspraken staan beschreven) weer up-to-date. Maar natuurlijk geldt die rode draad voor heel veel aspecten van het lesgeven. Verschillen tussen leerkrachten zijn prima en vaak leuk voor kinderen, maar op essentiële onderdelen mogen die verschillen niet te groot zijn. Via onderlinge klassenbezoeken en bezoeken door directie en intern begeleider willen we nog meer op één lijn komen en onze afspraken m.b.t. het didactisch handelen evalueren en opnieuw vastleggen. Onderwijsvernieuwing en Building Learning Power In schooljaar 2014-2015 hebben we op een ‘inspiratieavond’ met ouders, leerkrachten en directies van alle scholen van Noordenveld gepraat over hoe het onderwijs onze kinderen zou moeten voorbereiden op de toekomst. Op een avond op onze eigen school hebben we dit vervolgens met leerkrachten en ouders nog eens herhaald. Ook in het schoolteam hebben we uitgebreid besproken welke noodzakelijke veranderingen wij zouden willen doorvoeren. In ons schoolplan (het beleidsplan voor 2015-2019) hebben we de uitkomsten van deze bijeenkomsten als volgt geformuleerd: Heroriëntatie op het vakgebied wereldoriëntatie: We willen onderzoeken wat het basiscurriculum is en wat daar uit kan. Wij willen onderzoeken hoe een andere organisatie, andere werkvormen en groeperingsvormen een bijdrage kunnen leveren aan het ontwikkelen van eigenaarschap en aan het tegemoet komen aan talenten en interesses van kinderen. Wij willen onderzoeken d.m.v. een proef hoe ondernemend leren een plek kan krijgen in het curriculum. Versterken van het leren leren, eigenaarschap en reflectie: Via ‘Building Learning Power’ (BLP): 3 jarig verbetertraject i.s.m. Stenden Hogeschool. Via versterken en uitbreiden van ‘kindgesprekken’ in alle groepen. Versterken van creativiteit door: Versterken cultuuronderwijs door verticale en horizontale afstemming. Verbeteren curriculum kunstzinnige vakken. Proef met ondernemend leren en praktische ‘lessen’ creatief denken. Meer aansluiten op talenten en interesses. Mogelijkheden ICT onderzoeken: Actief volgen van actuele ontwikkelingen. Proef met gepersonaliseerde software (bijv. Rekentuin) Bij vervanging ICT meest geschikte devices kiezen. Hierbij beïnvloeden de afzonderlijke ontwikkelingen elkaar sterk. Bij verschillende van deze ontwikkelingen willen we ook de ouders betrekken. In het schooljaar 2015-2016 hebben we kritisch gekeken naar ons aanbod op het gebied van wereldoriëntatie en verschillende nieuwe werkvormen uitgeprobeerd: werken met ‘onderwijsarrangementen’, projectmatig -, vakoverstijgend werken, werken met ‘lapbooks’, muurkranten en presentaties. De kinderen waren actiever, meer bezig met kennis zelf opzoeken en verwerken dan met ‘aanhoren’. Belangrijk ook was dat de leerkrachten ‘lucht’ kregen om af te wijken van de vaste methodes voor wereldoriëntatie en de mogelijkheid kregen om zaken anders aan te pakken, te experimenteren en wat vaker een project ‘van buiten’ in de klas te halen. Het was goed om te merken dat de kinderen gemotiveerder en met meer enthousiasme werkten dan bij de traditionele aanpak. Onze ICT omgeving is inmiddels zeven jaar oud en in principe aan vervanging toe. We vervangen momenteel zo nu en dan een kapotte computer, maar hebben nog geen stappen gezet richting een echte vervanging. Dit hangt natuurlijk nauw samen met wat we precies willen met computers (of andere devices). Er worden steeds meer computerprogramma’s ontwikkeld waarbij de leerling gedurende het werken zelfstandig ‘door de stof’ kan, altijd de juiste feedback krijgt en zich zo op een eigen tempo de leerdoelen eigen maakt, de z.g. gepersonaliseerde software. Wij hebben hier nog geen ervaring mee. Het zou een fundamentele verandering van ons didactisch handelen vragen: afstappen van groepsgewijs door de leerstof gaan. Daarom ligt software die aansluit bij onze methodes op dit moment meer voor de hand en die is ook vrij eenvoudig in te voeren, mits elk kind een computer heeft. We zullen moeten kijken of er mogelijkheden zijn om dit voor enkele klassen is te realiseren en of we dat ook echt willen. ‘Eigenaarschap vergroten’ is een veelgehoorde kreet in onderwijsland. Het idee is dat als kinderen zich sterker verantwoordelijk voelen voor hun eigen leren, ze beter en meer leren. Binnen daltononderwijs is dit altijd al bekend en verantwoordelijkheid is al lang één van de pijlers van dalton. De nieuwe pijler ‘reflectie’ past hier natuurlijk ook naadloos bij. Door de invoering van kindgesprekken, maar ook door het kiezen van andere werkvormen én door de invoering van ‘Building Learning Power’ (zie onder) hebben wij stappen zetten om dat eigenaarschap te vergroten. We merken dat de organisatie van de kindgesprekken lastig is: wanneer doe je het? Het komende jaar gaan we nieuwe organisatievormen uitproberen. Ons rapport had altijd al deels een portfoliokarakter. De kinderen mochten van elke rapportperiode iets in hun rapport stoppen waar ze trots op waren. In het komende jaar willen we het portfolio uitbreiden en gebruiken als instrument om het ‘eigenaarschap’ te vergroten. We willen zoeken naar een geschikte vorm waardoor kinderen vaker stilstaan bij hun eigen leerproces. Wellicht kunnen we het kindgesprek hier aan koppelen. Onze school kent al een heel ruim aanbod aan cultuur in de vorm van cultuur ‘beleven’ (d.m.v. bijvoorbeeld voorstellingen) en cultuur ‘maken’ (d.m.v. lessen en workshops waarbij er zelf wordt gecreëerd). Het komende schooljaar gaan we via de werkgroep Cultuur Educatie Noordenveld (CEN) verder met het verbeteren van leerlijnen zodat het aanbod per groep goed op elkaar aansluit en aansluit op andere vakgebieden. De scholen in de gemeente Noordenveld werken nauw samen om dit uitstekende aanbod cultuur voor de scholen te realiseren. Bijna alle subsidie- en bekostigingsstromen worden samengevoegd om een voor alle scholen bereikbaar ‘cultuurmenu’ te realiseren. Op onze school gebeurt nog meer aan cultuur door een flinke bijdrage vanuit de ouderbijdrage-gelden. Op onze website heeft cultuur terecht een prominente plek. We hebben het afgelopen jaar een fijne les ‘methode’ gevonden voor de beeldende vakken: ‘Laat Maar Zien’. Dit is een website met goede lessen die we vervolgens in een eigen leerlijn kunnen stoppen. Zo krijgen de lessen meer (ook kunstbeschouwelijke) inhoud en komt er ook nog lijn in, door de school heen. We moeten nu beginnen met het maken van afspraken over hoe we er precies mee gaan werken. Op het gebied van muziek hebben we wel stappen gezet: de afgelopen jaren hebben we naast het schoolconcert ook Algemene Muzikale Vorming in school gekregen voor groep 4. De overheid lijkt serieus van plan te zijn om m.n. het muziekaanbod op scholen te verbeteren. Er komen subsidietrajecten die misschien ook voor onze school, of de scholen in Noordenveld, interessant zijn. We gaan een subsidieaanvraag voorbereiden voor de regeling ‘Muziekimpuls’, waar we dan in een later stadium mee zouden kunnen starten! Maar creativiteit zit niet alleen verstopt in de kunstzinnige vakken. Het zou goed zijn als we in heel ons onderwijs de creativiteit van kinderen bewaren en vergroten. Andere werkvormen (zoals boven genoemd) kunnen hiertoe bijdragen in de toekomst. We hebben in groep 7 een proef gedaan met ondernemend leren. In onze plusklas hadden we hier al eerder goede ervaringen mee opgedaan. Bij ondernemend leren is het essentieel dat kinderen hun creativiteit gebruiken! We gaan ook komend jaar weer een project in groep 7 doen. In aansluiting op de daltonpijler ‘reflectie’ gaan we vanaf komend schooljaar het concept ‘Building Learning Power’ (BLP) invoeren. Hieronder kunt u lezen wat BLP inhoudt. Building Learning Power, de ‘hoe-vraag’ van het leren in de 21e eeuw. Hoe bereid je een jonge generatie voor om te leven in een snel veranderende complexe maatschappij? Hoe haal je het beste uit leerlingen en verhoog je de resultaten van je school als geheel? Building Learning Power, ontworpen door professor Guy Claxton, biedt hiervoor een antwoord dat gebaseerd is op onderzoek in de praktijk. Bij BLP gaat de school zich sterk focussen op Leren en Leercultuur. Het doel van Building Learning Power (BLP) is om het lerend vermogen bij leerlingen te ontwikkelen, zowel op school als daar buiten. Centraal staat het creëren van een leercultuur in de klaslokalen en in de school in het algemeen. Een cultuur waarin de leerlingen systematisch gewoonten en houdingen aanleren om problemen op te lossen. Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen die meer vertrouwen hebben in hun eigen leervermogen sneller en beter leren. BLP vergroot het concentratievermogen en het leerplezier van leerlingen, met als gevolg dat de leerresultaten omhoog gaan. Leven lang leren BLP bereidt kinderen goed voor op een onzekere toekomst. Tegenwoordig staan scholen voor de uitdaging om niet alleen op te leiden voor testresultaten, maar ook voor een leven lang leren. Om succesvol te zijn in de 21ste eeuw, moeten leerlingen o.a. over de volgende vaardigheden beschikken: vasthoudend en vindingrijk zijn, fantasierijk en logisch kunnen denken, zelfgedisciplineerd en zelfbewust zijn, kunnen samenwerken en leergierig zijn. Trainen ‘leerspieren’ BLP maakt de vergelijking met sport, waarin het langdurig en professioneel trainen van spieren noodzakelijk is voor het leveren van een (top)prestatie. Voor de ‘leerspieren’ geldt hetzelfde. Naarmate deze spieren beter worden getraind, in een goede context, neemt het leervermogen van de leerlingen toe. Leerkrachtgedrag Waar in de sport de trainer/coach belangrijk is voor het ontwikkelen van talenten, is het in de school de leerkracht die deze rol vervult. Door BLP kunnen leerkrachten bewust kiezen uit een palet van vaardigheden, waarmee ze het leerproces van de leerlingen stimuleren en begeleiden. We willen bij de invoering van BLP ook de ouders betrekken: we zullen de ouders informeren over onze stappen en we denken dat de kenmerken van BLP ook in de opvoeding thuis goede effecten kan hebben. Opbrengsten Het systematisch evalueren van ons onderwijs, de resultaten die we behalen en het eventueel aanpassen van ons onderwijs behoort inmiddels tot onze vaste werkwijze. Zodoende proberen wij op punten waar de opbrengsten lager zijn dan men mag verwachten ons onderwijs zodanig aan te passen dat er hogere opbrengsten verwacht mogen worden. We hebben voor alle vakgebieden ‘ambitieniveaus’ vastgelegd. Dit zijn streefdoelen op een niveau dat past bij onze schoolpopulatie. In het afgelopen jaar hebben we de opbrengsten bij spelling in de hoogste groepen niet voldoende kunnen verbeteren. Een werkgroep heeft nu nieuwe aanbevelingen gedaan en we gaan ervan uit dat we nu hogere opbrengsten krijgen. Daarnaast gaan we in het komende schooljaar op zoek naar een nieuwe taal-spelling methode. Passend onderwijs – handelingsgericht werken. Met ingang van 1 augustus 2014 ging het zg. passend onderwijs van start. Een nieuwe organisatie van leerlingenzorg in de regio. Elke school heeft een ‘schoolondersteuningsprofiel’ geschreven waarin beschreven staat welke zorg de school wel en niet kan bieden. Dat geeft duidelijkheid als een kind wordt aangemeld op onze school. Onze school kan aan een heel brede range kinderen onderwijs aanbieden omdat wij een organisatie hebben waarin het om kunnen omgaan met verschillen tussen kinderen goed te realiseren is. Het werken met groepsplannen (het zg. handelingsgericht werken) is daarbij een belangrijk organisatiemodel. Bij een aanmelding is de school verantwoordelijk voor het vinden van de meest geschikte plek voor het kind. Dat is in bijna alle gevallen de eigen school, maar soms moet een plek elders worden gezocht, bijvoorbeeld op een school voor speciaal (basis)onderwijs. In de afgelopen jaren hebben we een aantal verbeteringen doorgevoerd met betrekking tot onze ondersteuningsmogelijkheden. Zo hebben we een programma ingevoerd waarmee we de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen kunnen volgen d.m.v. vragenlijsten en observaties (‘Zien!’). Daarmee hebben we dus beter zicht gekregen op het welbevinden, de motivatie en de sociale vaardigheden van kinderen. Ook de invoering van kindgesprekken helpt ons bij het meer zicht krijgen op de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen. Verder hebben we de intake bij kinderen die gedurende het schooljaar bij ons komen, verbeterd. Wel is een aandachtspunt dat het opstellen en evalueren van de groepsplannen niet teveel administratieve last mag opleveren voor leerkrachten. Daarom gaan we het komende schooljaar ons laten voorlichten over een andere werkwijze, die naar verwachting praktischer en effectiever is. Rekenen Leerkrachten in de onder- en middenbouw hebben een cursus gevolgd over de methodiek ‘met sprongen vooruit’. Hoewel onze rekenopbrengsten steeds goed zijn, ruim bovengemiddeld, blijven we werken aan het verbeteren van dit belangrijke vakgebied. Toetsing In het afgelopen schooljaar hebben we voor het eerst gewerkt met de IEP – eindtoets. Deze wordt sinds twee jaar in april afgenomen in groep 8 en wordt niet meer in eerste instantie gebruikt voor de advisering. Daarvoor gebruiken we nu de ‘Plaatsingswijzer’. Deze zet de scores van het leerlingvolgsysteem in groep 6,7,8 om naar een schooladvies. Tezamen met onze eigen observaties en ons volgsysteem sociaal-emotionele vorming hebben we een uitstekende onderbouwing voor het geven van een schooladvies. De Eindtoets dient om het gegeven advies eventueel te heroverwegen (bij een hogere score dan verwacht) en geeft indicaties over de kwaliteit van het onderwijs in het algemeen. De IEP toets is goed bevallen. Excellente school Onze school draait mee in het door de gezamenlijke schoolbesturen in Drenthe gestarte project ‘op weg naar excellentie’. Achttien scholen in Drenthe, waaronder De Eskampen en ’t Spectrum, doen mee aan dit traject en hebben inmiddels een mooi bordje aan de muur hangen! Zij hebben zelfonderzoek gedaan naar een aantal factoren die bepalend zijn voor kwaliteit en verbeteringen doorgevoerd. Het landelijke ‘excellente school’ traject is een andere. We willen overwegen om hier ook aan mee te doen. Parnassys, digitaal rapport, Zien! & Integraal In 2013-2014 hebben we voor het eerst gewerkt met een rapport dat gegenereerd wordt vanuit ons administratiesysteem Parnassys. Voor de leerkrachten ontzettend gemakkelijk en enorm tijdbesparend en voor de school goed dat er nog meer eenheid is gekomen. Het is nog niet gelukt om het deel ‘sociaal-emotionele vorming’ ook te digitaliseren. Technisch liepen we tegen problemen aan, maar we waren ook nog niet klaar met het heroverwegen van de onderdelen van dat deel. Bovendien hebben we Zien! ingevoerd, het volgsysteem voor sociaal-emotionele vorming. Dat geeft bepaalde uitkomsten die ook te gebruiken zijn om op het rapport te zetten. In het afgelopen jaar hebben we een nieuwe lijst aandachtspunten m.b.t. de soc.-emotionele ontwikkeling opgesteld. In het komende jaar willen we deze opnemen in het rapport. Het kleuterrapport hebben we in het afgelopen jaar totaal vernieuwd. Het is een woordrapport geworden waarmee we een mooi beeld kunnen geven van de ontwikkeling van het kind aan het einde van het schooljaar. De module voor kwaliteitszorg ‘Integraal’ hebben we deels ‘gevuld’. We kunnen hier steeds beter gebruik van maken voor de kwaliteitsbewaking. Een interessante volgende stap kan zijn dat we gebruik maken van het ‘ouderportaal’. Het is mogelijk om toetsgegevens, notities en het leerlingvolgsysteem ‘open’ te zetten voor ouders. Hier zitten echter nog wel wat haken en ogen aan. In het afgelopen jaar hebben we hier al over gediscussieerd, maar nog geen besluit kunnen nemen. Samen met de medezeggenschapsraad gaan we het komende schooljaar verder met dit vraagstuk. Ouderbetrokkenheid. Ouderbetrokkenheid is een landelijk thema in onderwijsland. Ook wij willen onderzoeken wat wij al zoal doen en wat er nog meer mogelijk is. We werken sinds januari 2015 mee aan een onderzoek van de Hanzehogeschool Groningen over dit onderwerp (‘Samenwerken met ouders, hoe doe je dat?’ dus: wat verstaan we onder het onderwerp, wat verwachten en willen ouders en scholen, wat hebben studenten van de PABO nodig?) Er zijn inmiddels interviews afgenomen bij ouders, kinderen en leerkrachten. Ook hebben we een ouderavond gehad waarin we de ‘verhalen’ van ouders en leerkrachten hebben besproken. We zullen de komende tijd meewerken aan het ontwikkelen van het Pabo curriculum op dit gebied en natuurlijk kunnen we zelf ons voordeel doen met de uitkomsten. Het onderzoek is nog niet gereed, maar enkele verbeteringen hebben we inmiddels ingevoerd: het komende jaar starten we met ‘welkomsgesprekken’. Dit zijn 10-minutengesprekken in de eerste weken van het schooljaar waar de ouders vertellen over hun kind. Ook hebben we nieuwe afspraken gemaakt over de informatieavond en de communicatie met ouders. Er is overigens bij de ouders en bij de school grote tevredenheid over de samenwerking (bleek uit de enquêtes). We hebben actieve ouders die zowel bij hand- en spandiensten (vele werkgroepen!) als bij het ondersteunen van het onderwijsproces flink helpen. En onze medezeggenschapsraad denkt actief mee bij de schoolontwikkeling. De komende jaren willen we deze samenwerking verder intensiveren. Methodes In het komende jaar gaan we ons oriënteren op een nieuwe taal-spellingmethode. We zoeken ook een vervanger van de methode voor sociaal-emotionele vorming ‘kinderen en hun sociale talenten’. Ook gaan we het komende jaar beoordelen welke nieuwe methodes er zijn voor Engels en eventueel een keuze maken. Mediawijsheid We gebruiken voor de hoogste groepen de methode ‘Diploma Veilig Internet’, een lessenserie over mediawijsheid die afgesloten wordt met het behalen van een ‘diploma’. Er zijn inmiddels ook andere methodes op de markt. We willen kijken of er iets te verbeteren valt! Website, Facebook, Twitter www.eskampen.nl is in het afgelopen jaar compleet vernieuwd! Verder zijn we wat ervaring aan het opdoen met het gebruik van Facebook en Twitter. De Facebookpagina lijkt vooral geschikt voor heel actuele berichtjes, vaak van wat minder ‘officieel’ karakter. Voor Twitter geldt dit ook en dat medium leent zich ook voor het doorgeven van interessante andere ‘tweets’ of links.